Çarpık dişler yalnızca estetik kaygılara neden olmamakta, aynı zamanda çeşitli işlevsel sorunları da beraberinde getirmektedir. Çene ekleminde yaşanan rahatsızlıklar, diş sağlığını etkileyen sorunlar, çarpık dişlerin neden olduğu işlevsel sorunlardan bazılarıdır.
Çarpık diş nedenleri söz konusu olduğunda öncelikle genetik aktarımdan söz etmek gerekir. Fakat çarpık dişe sebebiyet veren yegane faktör genetik miras değildir. Bunun yanı sıra çene boyutu, kötü miyofonksiyonel alışkanlıklar, yanlış hizalanmış çene, kötü ağız hijyeni, beslenme bozukluğu, yaralanma ve travmalar, diş eti hastalığı ve yaşlanma gibi faktörler de çarpık diş nedenleri arasında yer alır.
Dişlerdeki çarpıklık hafif ya da şiddetli derecede olabilir. Şiddetli dereceli diş çarpıklığı vakalarında, gülümseme ile dahi çarpık diş görünümü belirgin bir biçimde dikkat çeker. Fakat özellikle arka dişlerde çarpıklık olması veya hafif dereceli çarpıklık durumunda fark edilemeyebilir.
Dişlerin sağlığını, işlevselliğini ve estetik görünümünü olumsuz etkileyen çarpık dişler, başta ortodonti temelli çözümler olmak üzere belirli diş hekimliği uygulamalarıyla tedavi edilebilir. Çarpık dişler fark edildiği takdirde ihmali davranılmamalı, bir an önce ortodontist ile görüşülmelidir.
Zira çarpık dişlerin zemin hazırladığı pek çok sorun vardır: plak oluşumu, diş çürümesi, diş eti hastalıkları, diş sıkma, çene kaydırma, çene ve baş ağrısı gibi durumlar, çarpık dişlerin neden olabileceği sorunlardan bazılarıdır. Bu nedenle, çarpık diş tedavisi için vakit kaybetmeden ortodonti uzmanından yardım almak, gelecekte çok daha ciddi sorunların yaşanmaması adına en sağlıklı yaklaşımdır.
Çarpık diş vakaları ilk olarak fiziki muayene ile teşhis edilir. Fiziki muayeneyi gerçekleştiren ortodontist tarafından nasıl bir tedavi uygulanması gerektiğinin tespiti amacıyla röntgen çekimi talep edilir. Bununla birlikte yüze ait röntgen görüntüsü de istenebilir. Takiben, gerekli ölçüler de alınarak değerlendirme yapılır.
Çarpık dişler için yararlanılabilecek birkaç farklı tedavi yöntemi mevcuttur. Tedavide öncelikle ortodontik temelli çözümlere başvurulur.
Diş teli tedavisi, genel sağlık durumu elverişli olan, dişlerin ve diş etlerinin onları tutacak kadar güçlü olması kaydıyla her yaş grubu için ideal, başarılı ve efektif bir tedavi yöntemidir. Bunların yanı sıra çarpık diş tedavisi için kullanılan diğer tedaviler şunlardır:
Söze konu tedavi yöntemleri arasında diş teli uygulamasına ayrı bir parantez açmak yerinde olacaktır.
Çarpık diş tedavisinde en sık başvurulan yöntem diş teli tedavisine ayrıca değinmek gerekir. Diş telleri ideal yönde, belirli bir süre zarfında, daima güç uygulama prensibine dayanır. Dişlere uygulanan gücün gereğinden fazla olması halinde dişe ve diş etrafında yer alan dokulara zarar verebileceği işin işlemin deneyimli bir ortodontist marifetiyle icra edilmesi önemlidir.
Dişlere uygulanan bu sürekli ve hafif şiddetli basınç sayesinde, dişlerde hedeflenen ideal pozisyon elde edilir. Üzerinden tellerin geçebileceği delikler yer alan ve dişlere yapışan dental aparatlara ise braket adı verilir. Braketler sayesinde dişlerin doğru bir biçimde yönlendirilmesi sağlanır. Braketlerdeki tellerse dişlere sürekli bir basın uygular. Bu basınç sayesinde dişler zamanla istenilen pozisyona kavuşur.
